Algemeen
De WTS biedt bij rampen de mogelijkheid om bijzondere schades (gedeeltelijk) vergoed te krijgen. Reken je hierbij niet rijk: de WTS beoogt geen volledige schadevergoeding te bieden maar ‘slechts’ een tegemoetkoming. Deze grondslag leidt ertoe dat de schadevaststelling wordt geabstraheerd: de vaststelling vindt plaats door toepassing van een bepaalde methodiek. Dat heeft als voordeel dat heel veel verschillende schadeonderdelen abstracter kunnen worden beoordeeld, wat de afhandeling veel praktischer hanteerbaar maakt en de snelheid van afdoening vergroot. Nadeel is dat individuele omstandigheden onderbelicht kunnen raken. Hier zit dus een spanningsveld.
Wilfred Groustra heeft tientallen tuinders en bedrijven bijgestaan ter zake van schade-uitkeringen bij eerdere rampen. De overheid was in deze gevallen in woorden heel royaal met toezeggingen maar het LNV (Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit dat met de uitvoering is belast) was buitengewoon armetierig in de toekenning van vergoedingen. Dit verschil werd veroorzaakt doordat de schadeberekeningsmethodieken te abstract en theoretisch waren, waardoor de uitkomsten veel te ver van de werkelijke schades en individuele problemen kwamen af te staan. Pas na een gewonnen procedure bij de Raad van State ging dit (veel) beter en leidde dit tot veel hogere uitkeringen.
Alert en volhardend optreden is dus vereist, maar ook lonend.
Heeft u behoefte aan rechtsbijstand, neem dan contact op met Wilfred Groustra via: groustra@ungernolet.nl of +316 24 75 64 52
Regeling waterschade Limburg 2021: Een jaar verder
Wie?
(Landbouw)bedrijven en particulieren in Limburg en een deel van Noord-Brabant kwamen in aanmerking voor de schaderegeling van de overheid.
Waar?
- De Maas;
- Zijrivieren van de Maas;
- Beken in Limburg;
- En het onbedijkte deel langs de Maas in Brabant. Dit loopt vanaf de grens met Limburg tot aan Boxmeer.
Wanneer?
Het betrof schade ontstaan in de periode van 13 tot en met 20 juli 2021. De schade kon gemeld worden tot en met 15 december 2021.
Wat?
Het gaat om de ministeriële regeling die invulling geeft aan de ‘Wet Tegemoetkoming Schade bij rampen (WTS)’. Mensen, bedrijven en organisaties in dit gebied kunnen via deze regeling een tegemoetkoming voor hun schade krijgen, mits dit onverzekerbare, onvermijdbare en niet verhaalbare schade is. Ook zaken waarvan niet algemeen bekend was dat die verzekerd hadden kunnen worden, komen in aanmerking voor een vergoeding.
Het gaat dan met name om schade door overstroming van beken en zijrivieren (zoals de Geul en de Gulp). De WTS was in eerste instantie alleen van toepassing op binnendijks gebied; dat is nadien uitgebreid tot ook de uiterwaarden.
Voor bedrijven die in aanmerking kwamen voor de WTS, gold dat ze een tegemoetkoming konden aanvragen voor: schade aan vaste en vlottende activa (bijvoorbeeld aan gebouwen), teeltplanschade (schade gewassen), veehouderijschade, opstartkosten (omdat bepaalde processen opnieuw opgestart moesten worden), kosten om op te ruimen of ergere schade te voorkomen, en evacuatiekosten*.
*Voor de evacuatiekosten gold een minimale vergoeding van € 901. Deze kosten werden voor 100% vergoed.
Regeling bleef jaar open
Verder gold dat bedrijven maximaal € 6.014 aan eigen risico moeten betalen. Schade boven het bedrag van € 17.183 werd volledig vergoed. Schade onder dit bedrag werd voor 65% vergoed. Voor teeltplanschade moest de schade uit een productieverlies ten minste 20% zijn. Was het productieverlies minder dan dat, dan kreeg het bedrijf geen compensatie. Was het productieverlies meer dan 20%, dan werd de schade vergoed, volgens het vergoedingspercentage van 65%.
Maar het kabinet wilde toen ook particulieren en ondernemers compenseren ‘voor zaken waarvan de huidige verzekeringsmogelijkheden niet algemeen bekend waren.’
Het LNV liet weten dat ook de agrariërs in de buurt van Heerlen-Kerkrade (waar vergelijkbare schade was als in het overstroomd gebied, maar dan door afstromend water) in aanmerking kwamen voor de schaderegeling. De regeling bleef een jaar open (tot 14 juli 2022), zodat ook schade van gewassen, die pas later zichtbaar werd, gemeld kon worden. Hoe dit uitganspunt zich verhield met de later door de RVO aangegeven uiterste indieningsdatum van 15 december 2021 valt nog te bezien.
€ 1,8 miljard schade
RVO heeft ook een eerste grove inschatting gemaakt van de totale omvang van de directe schade en kosten. Deze raamde RVO op € 1,8 miljard. RVO schatte op basis van die eerste berekeningen in dat voor maximaal € 1,1 miljard aan WTS-tegemoetkomingen aangevraagd zou worden, door zowel particulieren als bedrijven en overheden.
RVO ging in zijn schadeberekeningen uit van 3 gebieden: het overstromingsgebied, het combinatiegebied (waarin zowel sprake was van overstroming als extreme regenval) en het regenvalgebied. Volgens RVO zaten 471 agrarische bedrijven in het overstromingsgebied, 501 in het combinatiegebied en 20 in het regenvalgebied. Qua schade aan vaste en vlottende activa van agrarische bedrijven raamde RVO de totale schade voor agrarische bedrijven op zeker €200 miljoen; de totale bereddingskosten (opruimen, evacuatie, etc.) op €25 miljoen. Teeltplanschade, de schade van gewassen, werd niet apart benoemd in de RVO-quickscan.
Via de website van RVO konden individuen, organisaties en bedrijven zich vanaf maandag 9 augustus 2021 melden met hun schade.
Dossier Waterschade Limburg 2021
2011: De laatste keer dat de WTS van toepassing werd verklaard (overstroming Maas in Limburg)
14/7/2021: Ernstige wateroverlast in Limburg en Noord-Brabant (en over de grenzen in Duitsland en België)
15/7/2021: Kabinet verklaarde de overstromingen in Limburg officieel tot ramp. Daarmee wordt de mogelijkheid geopend om een uitkering op grond van de Wts aan te vragen.
9/8/2021: RVO (Rijksdienst Ondernemend Nederland) aangewezen als meldpunt overstromings-/waterschade
13/8/2021: Ministeriële regeling die invulling geeft aan de Wet tegemoetkoming schade bij rampen (WTS) vastgesteld
17/8/2021: LNV verklaarde de WTS ook van toepassing op waterschade in de uiterwaarden
12/7/2022: RVO bericht dat 1518 aanvragen zijn vastgesteld. €34 miljoen uitgekeerd vanuit de Wts.
Bestuursrechtelijke procedure
Op een aanvraag tot schadevergoeding wordt door het bestuursorgaan beslist. (Naar het zich laat aanzien is het bevoegde bestuursorgaan de minister van Landbouw, natuur en voedselkwaliteit, al dan niet vertegenwoordigd door de RVO). Dat is een besluit in de zin van de Algemene Wet Bestuursrecht (AWB). Tegen een dergelijk besluit kan in bezwaar worden gekomen en zo nodig daarna in beroep bij de rechtbank sector bestuursrecht.
Een melding/aanvraag kon worden ingediend tot en met 15 december 2021. De aanvraag is als beginpunt natuurlijk het belangrijkste. De aanvraag bepaalt waar het schadebesluit betrekking op heeft. Zodra er een besluit ligt – en u zou het daarmee niet eens zijn – is het oppassen geblazen: dan luistert nauw wat u in bezwaar aanvoert, zowel in omvang van het schadeverzoek (welke schadeposten) als de grootte (welke schade/bedragen per post). In beroep ligt de omvang al vast en kan dat niet meer worden uitgebreid. De schadevaststelling is altijd een complex gebeuren. Zeker als er onzekere factoren spelen zoals bij teeltschade de inschatting wat de oogst en oogstopbrengsten op de schadedatum had kunnen zijn.
Mogelijke knelpunten/voorlopig advies
De RVO meldde op haar website:
“De regeling is nog niet bekend. Wel is duidelijk dat alleen niet-verzekerbare materiele schade in aanmerking komen en de volgende kostensoorten: opstartkosten, evacuatiekosten, bereddingskosten en opruimkosten”.
Minister Grapperhaus verklaarde echter op 13 augustus 2021 dat het kabinet ook particulieren en ondernemers wil compenseren
“voor zaken waarvan de huidige verzekeringsmogelijkheden niet algemeen bekend waren”.
Daarmee ging het kabinet bewust verder dan de WTS als minimum aangeeft. De minister beloofde namens het kabinet dat de overheid de niet verzekerde waterschade in Limburg en Noord-Brabant “ruimhartig” zal vergoeden. Voor ondernemers die langdurig omzetverlies leden, wilde het kabinet een aparte coulanceregeling instellen: Omzetverliezen worden weliswaar op basis van de WTS niet vergoed, maar het kabinet wilde toch iets extra’s doen voor ondernemers van wie de zaak was verwoest en die daarom voorlopig niet open kon.
Update situatie RVO 12 juli 2022
De RVO meldde gisteren dat ruim €34 miljoen aan schade vanuit de Wts is uitgekeerd. In totaal zijn er 2783 meldingen gedaan die door schade-experts zijn veroordeeld. 1518 aanvragen zijn vastgesteld. Ongeveer 500 meldingen zijn volgens de RVO ingetrokken. 192 aanvragen zijn afgewezen. Er is veel kritiek op het langdurige proces en de tegemoetkoming van de schade. De RVO vermeldde hierover:
“Dit zijn allemaal langdurige processen. Wij kunnen niets voor de gedupeerden doen voordat deze stappen zijn gezet. 71% van de aanvragen handelen wij binnen 6 weken af. 93% is binnen 13 weken afgehandeld. Als er stukken ontbreken, zoals bijvoorbeeld een afwijsbrief van de verzekering, moeten wij deze opvragen, waardoor de afhandeling langer duurt.”
De tegemoetkoming is veelal minder dan verwacht. De RVO gaat 14 juli 2022 in gesprek met gedupeerden uit Valkenburg.